Sáu Steve Brown là một cựu chiến binh Mỹ từng đóng quân ở Biên Hoà và kết hôn với một phụ nữ Việt. Ông là người Mỹ viết trực tiếp bằng tiếng Việt và đã nhận giải Việt Bút Trùng Quang 2013. Bài sau đây trích từ báo xuân Việt Báo Tết Ất Mùi 2015.
Tại tiểu bang Vermont ở miền đông bắc nước Mỹ mùa Đông rất lạnh và kéo dài rất lâu. Thường là từ đầu tháng 11 cho đến cuối tháng 3. Mỗi năm nhiệt độ xuống tới -30 F, có lúc tới -40 F.
Ngay cả trong nhà gia đình tôi cũng lạnh nữa. Dù tôi không còn nhớ rõ nhiệt độ trong nhà là bao nhiêu, nhưng qua những điều khác thì cũng có thể biết là rất lạnh. Thí dụ như trên giường có ít nhất ba cái chăn. Mỗi sáng khi má tôi đánh thức tôi đễ chuẩn bị đi học tôi không muốn chui ra vì biết là sẽ lạnh lắm.
Cũng thưở ấy (không có cái lối nói "tại thời điểm" như Việt xã nghĩa) nhà chúng tôi có cái lò đốt củi dưới lầu. Mỗi đêm khoảng chừng 2 giờ ba tôi phải xuống lầu bỏ thêm củi vô và kéo một cái xà beng để làm cho tro rơi xuống. Khi ông làm những việc đó thì cả nhà ai cũng nghe thấy những tiếng lịch kịch, dần dần trở thành quen thuộc trong những đêm mùa Đông. Bao nhiêu năm mà tôi vẫn chưa quên...
Thưở ấy phía sau nhà có phòng riêng để chất củi. Ba tôi cũng phải ra đó chẻ củi thường xuyên. Sau đó ba tôi sửa đổi cái lò để đốt than đá. Trước khi đi ngủ ba bỏ than đá vô thêm, vậy là đủ cho đến sáng. Thế là ba tôi không còn cần phải thức dậy nửa đêm như bao nhiêu năm trước. Tiện hơn nhiều! Một thời gian sau ba tôi lại sửa đổi cái lò để đốt dầu. Như thế vừa dễ dàng vừa rẻ. Có cái máy điều nhiệt trong phòng ngủ để điều khiển cái lò tự động.
Thời gian càng qua, những tiến bộ trong đời sống càng nhiều...
Khoảng chừng 35 năm sau thời chúng tôi xài lò đốt bằng củi, vợ chồng tôi mua nhà ở tại tiểu bang Ohio. Dù thời tiết ở đây không khắc nghiệt như bên Vermont nhưng trong nhà vẫn khá lạnh.
Nhà này có cái lò đốt dầu như nhà ở Vermont hồi xưa. Lúc đầu gía dầu vẫn rẻ nên chi phí mua dầu không bao nhiêu. Suốt 10 năm đầu tiên gía dầu trung bình là 80 xu một gallon. Sau đó dần dần gía tiếp tục lên nhưng trung bình vẫn dưới 2 mỹ kim một gallon. Đến năm 2008 gía bỗng dưng lên đến $4.71 một gallon. Lắm lúc trong mùa đông phải mua dầu thêm mỗi một tháng. Cái thùng chứa dầu đựng được 280 gallons. Như thế phải xài nhiều hơn 1,000 đô-la một tháng. Quá mắc! Đến tháng Ba, 2009 gía xuống còn 1.71 đô-la một gallon. Nhưng tới tháng Năm, 2011 gía lại lên cao hơn 4 đô-la một gallon một lần nữa rồi sau đó không thay đổi bao nhiêu.
Thấy tình hình coi bộ không khá nên đến mùa xuân năm 2012 tôi quyết định mua một cái lò đốt củi. Tôi có theo dõi gía của nhiều loại cái lò. Cuối cùng tháng Chín tôi mua một cái tại cửa hàng Lowes với gía 180 đô-la (hiện nay gía của cái lò ðó ðã lên ðến 466 ðô-la). Trước hết tôi phải mua đủ ống khói mới để đặt trong nhà cho an tòan. Rồi tôi đặt cái lò vào phòng khách. Theo cách kiến trúc nhà tôi thì một lò là đủ cho cả các phòng cả tầng dưới và trên. Công việc này tương đối dễ dàng. Tôi chỉ cần làm việc một ngày là xong xuôi hết.
Tháng Tư năm đó một người bạn cho tôi biết trên đất của anh ấy có nhiều cây mà tôi có thể cưa ra mang về miễn phí. Loại gỗ này gọi là black locust, rất tốt để đốt trong lò. Nhà anh ấy cách nhà tôi 13 dặm.
Cuối tháng Tư tôi bắt đầu làm việc trong rừng phía sau nhà anh ấy. Tôi có xe pick-up Nissan. Ở đó không có đường đem xe vào rừng nên mỗi khúc củi cắt xong tôi phải khiêng ra xe. Mỗi buổi cưa củi, mang ra xe, chất củi trên xe thì trung bình khoảng 3 tiếng đồng hồ. Làm việc như thế mệt lắm.
Mùa Đông đầu tiên dùng cái lò đốt củi đó còn có bạn bè khác cho củi nếu tôi đến nhà họ cưa ra mang về. Như thế tôi có đủ củi cho hết mùa đông. Trong rừng phía sau nhà trên đất vợ chồng tôi cũng có đủ loại cây. Dần dần tôi cưa cây trong đất nhà. Qua kinh nghiệm tôi tìm hiểu một số điều làm cho công việc này dễ dàng hơn.
Thứ nhất là đừng chọn củi có mắt cây nhiều. Cây có mắt lắm lúc rất khó chẻ ra, có thể mất gấp năm lần thì giờ so với cây không có mắt. Thứ nhì là phải dùng đúng loại dụng cụ ðúng cho công việc kiếm củi. Chẳng hạn lúc đầu tôi dùng cái búa chặt cây, cái nêm, và cái búa lớn để chẻ củi. Nhưng sau đó tôi tìm ra có một loại cái búa đặc biệt, vừa chặt cây vừa dùng để chẻ củi. Tôi mua một cái và thấy chiếc búa này giúp cho công việc dễ dàng hơn nhiều. Thứ ba là khi có thể thì chỉ lấy loại cây đốt cháy tốt nhất. Nếu không thì cũng phải bỏ cùng công sức nhưng không có kết qủa nhiều vì phải dùng số lượng củi nhiều hơn gấp mấy lần.
Vì cần củi đốt nên suốt năm tôi có việc để làm, không có một giai đoạn nào không bận. Vậy thì tốt lắm. Công việc kiếm củi vừa tiết kiệm tài chánh vừa có lợi liên quan cho sức khỏe nữa. Sau khoảng hai năm rưỡi làm tiều phu tôi cảm thấy khỏe mạnh hơn lúc trước nhiều. Tuy nhiên, lúc đầu vì chưa quen làm việc thì có khi hai tay và hai vai bị nhức. Có khi tôi thức dậy giữa đêm mà hai bàn tay không có cảm giác gì cả. Sau đó tôi tìm ra nguyên nhân của vấn đề đó là do dây thần kinh trong cổ bị chèn ép. Sau vài tháng có người chỉ cho tôi cách tập thể dục để giải quyết vấn đề. Sau đó tôi không còn bị như thế gì nữa.
Mới đây một người bạn cũng gắn cái lò đốt củi trong nhà và anh ấy thích lắm. Có lúc chúng tôi chung sức chặt củi để giúp đỡ nhau cho việc dễ dàng hơn.
Hiện nay, cũng như ba tôi năm mươi lăm năm về trước, trong mùa đông, mỗi ngày tôi phải thức dậy lúc khoảng 2 giờ, xuống lầu bỏ thêm củi vào lò. Nhưng đối với tôi đó không là vấn đề vì thật ra tôi rất vui khi có cơ hội làm công việc này. Những lúc đó tôi thường nhớ tới ba tôi, nhớ thưở đó cuộc sống trong gia đình thật giản dị, bình yên. Tôi cũng vui vì ðược tiết kiệm mà lại làm tăng thêm sức khỏe.
Đôi khi tôi lại nghĩ: biết đâu còn có những kỷ niệm khác của hồi xưa sẽ quay trở lại. Tương lai sẽ trả lời.
Sáu Steve Brown
No comments:
Post a Comment